ترخیص کالا از گمرکات تهران؛ راهنمای کامل برای واردکنندگان
تهران به‌عنوان قلب تپنده تجارت ایران، میزبان مهم‌ترین گمرکات کشور است که روزانه حجم بالایی از کالاهای وارداتی و صادراتی را پردازش می‌کنند. از گمرک شهریار و فرودگاه امام خمینی گرفته تا گمرک جنوب و نمایشگاه بین‌المللی، هرکدام نقشی کلیدی در زنجیره تامین و ترخیص کالا دارند. آشنایی دقیق با مراحل ترخیص کالا از گمرکات تهران، مدارک مورد نیاز، سامانه‌های الکترونیکی مرتبط و نکات اجرایی، نه‌تنها باعث تسریع فرآیند ترخیص می‌شود بلکه از بروز هزینه‌های اضافی، جریمه‌ها یا توقف‌های غیرضروری نیز جلوگیری می‌کند. در این مقاله، هر آنچه باید درباره ترخیص کالا از گمرک‌های تهران بدانید به‌صورت مرحله‌به‌مرحله توضیح داده شده است؛ از انتخاب گمرک مناسب و ثبت اظهارنامه گرفته تا پرداخت عوارض، دریافت مجوزها و خروج کالا. اگر قصد دارید کالای خود را سریع، دقیق و بدون دردسر از گمرک ترخیص کنید، این راهنما از تجارت طلایی مخصوص شماست.
مراحل کلی ترخیص کالا از گمرکات تهران
ترخیص کالا از گمرکات تهران فرآیندی چندمرحله‌ای و نسبتا پیچیده است که نیاز به آشنایی با سامانه‌های گمرکی، مدارک تجاری و مجوزهای قانونی دارد. رعایت ترتیب مراحل و ارائه دقیق اسناد، نقش مهمی در تسهیل فرآیند، کاهش هزینه‌ها و جلوگیری از توقف‌های غیرضروری ایفا می‌کند. در ادامه، با مراحل اصلی و ترتیب اجرایی ترخیص کالا از گمرکات مهم تهران (مانند شهریار، فرودگاه امام خمینی، جنوب تهران و نمایشگاه بین‌المللی) آشنا می‌شویم:
۱. ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت
اولین قدم قانونی برای واردات کالا، ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت (NTSW.ir) است. این مرحله شامل بارگذاری اطلاعات کالا، تایید کد تعرفه (HS Code)، تعیین کشور مبدا، شیوه حمل، ارزش و… می‌شود. بدون این ثبت، فرآیند ترخیص امکان‌پذیر نیست.
۲. دریافت قبض انبار از گمرک مربوطه
پس از ورود کالا به گمرک، انباردار گمرک قبض انبار صادر می‌کند که حاوی اطلاعاتی درباره نوع کالا، وزن، تعداد، شماره بارنامه و تاریخ ورود است. قبض انبار یکی از مدارک کلیدی در روند ترخیص محسوب می‌شود.
۳. اخذ مجوزهای قانونی
بسته به نوع کالا، ممکن است نیاز به دریافت مجوزهایی مانند موارد زیر باشد:
- مجوز سازمان غذا و دارو
- گواهی استاندارد ملی
- مجوز سازمان انرژی اتمی (برای برخی تجهیزات الکترونیکی)
- مجوز قرنطینه نباتی یا دامپزشکی
- مجوز محیط زیست یا وزارت دفاع (برای کالاهای خاص)
برای مثال، واردات دارو، مواد خوراکی یا تجهیزات پزشکی نیازمند مجوزهای تخصصی است. برای اطلاع از فرایند ترخیص کالا ترخیص کالا از گمرک: راهنمای جامع و قدم به قدم را بخوانید.
۴. تنظیم و ثبت اظهارنامه گمرکی در سامانه EPL
در این مرحله، واردکننده یا کارگزار گمرکی باید اطلاعات کامل کالا را در سامانه EPL گمرک ایران ثبت کند. این اطلاعات شامل:
- کد تعرفه گمرکی
- ارزش گمرکی
- نوع بسته‌بندی
- مبدا و مقصد کالا
- اطلاعات حمل و ترخیص
پس از ثبت، سامانه به‌صورت خودکار مسیر ترخیص (سبز، زرد یا قرمز) را مشخص می‌کند.
۵. بررسی و ارزیابی کالا توسط گمرک
بر اساس مسیری که سامانه تعیین می‌کند:
- در مسیر سبز، بررسی اسناد کافی است و ترخیص سریع انجام می‌شود.
- در مسیر زرد، اسناد و در صورت نیاز کالاها بررسی سطحی می‌شوند.
- در مسیر قرمز، کالا باید بازدید فیزیکی شده و نمونه‌برداری انجام شود.
ارزیاب گمرک در این مرحله ارزش‌گذاری، کنترل اسناد و مطابقت کالا با اظهارنامه را بررسی می‌کند.
۶. پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
پس از تایید اظهارنامه، سیستم مبلغ حقوق ورودی، مالیات ارزش افزوده، عوارض و سایر هزینه‌ها را محاسبه می‌کند. پرداخت از طریق درگاه بانک‌های مورد تایید گمرک انجام می‌شود. پس از پرداخت، سند ترخیص نهایی صادر می‌شود.
۷. صدور پروانه گمرکی و اجازه خروج
در مرحله پایانی، پس از تایید کلیه مراحل، پروانه گمرکی یا مجوز ترخیص صادر شده و کالا اجازه خروج از گمرک را دریافت می‌کند. برای خروج کالا، هماهنگی با انبار، بارگیری، پلمپ و تسویه نهایی با انباردار الزامی است.
انواع مسیرهای ترخیص کالا از گمرکات تهران
پس از ثبت اظهارنامه در سامانه EPL، سیستم گمرک به‌صورت هوشمند یکی از مسیرهای سبز، زرد یا قرمز را برای ترخیص کالا تعیین می‌کند. این مسیرها بر اساس نوع کالا، حساسیت آن، سابقه واردکننده، ارزش کالا و میزان ریسک انتخاب می‌شوند. هر مسیر نشان‌دهنده سطح بررسی و سخت‌گیری در فرآیند ترخیص است.
مسیر سبز
در این مسیر، کالا بدون نیاز به بازرسی فیزیکی و صرفا با بررسی اسناد و مدارک ترخیص می‌شود. مسیر سبز به کالاهایی تعلق می‌گیرد که کم‌ریسک شناخته می‌شوند یا واردکننده از اعتبار بالایی برخوردار است. این حالت سریع‌ترین و ساده‌ترین مسیر ترخیص است و معمولا برای کالاهای غیر حساس، شرکت‌های باسابقه یا کالاهایی که قبلاً به دفعات مشابه وارد شده‌اند، استفاده می‌شود. استفاده از مسیر سبز به کاهش زمان توقف کالا در گمرک و صرفه‌جویی در هزینه‌ها کمک می‌کند.
مسیر زرد
کالاهایی که در این مسیر قرار می‌گیرند نیازمند بررسی دقیق‌تر اسناد هستند. در مسیر زرد، بازرسی فیزیکی معمولا انجام نمی‌شود، اما ممکن است کارشناس گمرک درخواست ارائه مجوزهای خاص یا مدارک تکمیلی مانند گواهی استاندارد، مجوز بهداشت یا گواهی مبدا کند. این مسیر معمولا زمانی انتخاب می‌شود که سیستم نیاز به بررسی بیشتر در خصوص اسناد داشته باشد یا کالا در دسته متوسط‌الریسک قرار بگیرد. اگر مدارک ناقص یا ناهماهنگ باشند، ممکن است کالا وارد مسیر قرمز شود.
مسیر قرمز
در مسیر قرمز، گمرک علاوه بر بررسی اسناد، اقدام به بازرسی فیزیکی کالا می‌کند. ممکن است از کالا نمونه‌برداری شده یا برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه ارسال شود. این مسیر معمولا برای کالاهای حساس، گران‌قیمت، با کد تعرفه پیچیده، یا واردکنندگان کم‌سابقه در نظر گرفته می‌شود. همچنین اگر مغایرتی بین اسناد و اظهارنامه وجود داشته باشد، کالا به‌صورت خودکار به این مسیر هدایت می‌شود. ترخیص از مسیر قرمز زمان‌برتر است و نیاز به تعامل بیشتری با کارشناسان گمرک دارد.
نکات مهم برای ترخیص سریع و بی‌دردسر کالا از گمرکات تهران
فرآیند ترخیص کالا از گمرک، اگرچه چارچوب مشخصی دارد، اما در عمل ممکن است با تاخیر، هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده یا مشکلات اسنادی همراه شود. رعایت برخی نکات کلیدی می‌تواند این مسیر را تا حد زیادی ساده‌تر، سریع‌تر و مطمئن‌تر کند. نکات مربوط به مدارک ترخیص کالا را در مقاله ترخیص کالا چیست؟ مدارک مورد نیاز ترخیص کالا از گمرک بخوانید.
انتخاب گمرک مناسب بر اساس نوع کالا
هر گمرک در تهران تخصص مشخصی دارد. برای مثال، گمرک شهریار برای واردات کانتینری و گمرک فرودگاه امام برای کالاهای سریع‌الفساد یا حساس مناسب‌تر است. انتخاب گمرک اشتباه ممکن است باعث ماندگاری بی‌مورد کالا و افزایش هزینه انبارداری شود.
آماده‌سازی دقیق و کامل مدارک پیش از ورود کالا
یکی از رایج‌ترین دلایل تاخیر در ترخیص، نقص یا مغایرت مدارک است. فاکتور، لیست بسته‌بندی، گواهی مبدا و مجوزهای لازم (مثل بهداشت، استاندارد، قرنطینه و…) باید به‌درستی و با تطابق کامل با اطلاعات ثبت‌شده در سامانه EPL تهیه شوند.
ثبت سفارش اصولی در سامانه جامع تجارت
درج صحیح مشخصات کالا، تعرفه گمرکی، کشور مبدا، شیوه حمل و ارزش واقعی در زمان ثبت سفارش اهمیت زیادی دارد. کوچک‌ترین مغایرت با مدارک حمل یا اظهارنامه می‌تواند کالا را وارد مسیر قرمز کند.
استفاده از کد تعرفه (HS Code) دقیق و معتبر
انتخاب تعرفه اشتباه نه‌تنها باعث جریمه می‌شود، بلکه ممکن است فرآیند ترخیص را متوقف کند. برای کالاهای جدید یا ناشناخته، بهتر است قبل از واردات، استعلام تعرفه از گمرک گرفته شود.
همکاری با ترخیص‌کار یا کارگزار گمرکی حرفه‌ای
کارگزار رسمی گمرک که با رویه‌ها، سامانه‌ها و کارشناسان گمرکات تهران آشناست، می‌تواند در کمترین زمان ممکن کالا را ترخیص کرده و مشکلات احتمالی را مدیریت کند. ترخیص‌کار خوب، آشنایی کامل با مسیرهای سبز، زرد و قرمز دارد و می‌تواند از ورود بی‌دلیل کالا به مسیر قرمز جلوگیری کند.
برنامه‌ریزی برای پرداخت سریع هزینه‌ها
پس از تایید نهایی اظهارنامه، پرداخت عوارض، مالیات و سایر هزینه‌ها باید بدون تاخیر انجام شود. معطلی در پرداخت می‌تواند منجر به ماندگاری کالا در انبار و افزایش هزینه‌ها شود.
برقراری ارتباط منظم با مسئول انبار و کارشناسان گمرک
گاهی برخی مشکلات کوچک یا عدم هماهنگی بین ارزیاب و انبار می‌تواند باعث تاخیر در صدور مجوز خروج شود. پیگیری مستمر و حضور به‌موقع در گمرک بسیار موثر است.
جمع‌بندی
در این مقاله از تجارت طلایی خواندیم ترخیص کالا از گمرک‌های تهران اگرچه در ظاهر پیچیده به نظر می‌رسد، اما با شناخت درست مراحل، آمادگی کامل در ارائه مدارک و همکاری با نیروهای متخصص، می‌تواند به یکی از سریع‌ترین و قابل‌کنترل‌ترین مراحل واردات تبدیل شود. گمرکاتی مانند شهریار، فرودگاه امام خمینی و گمرک جنوب، به دلیل نقش محوری در زنجیره تامین، روزانه میزبان حجم عظیمی از کالاها هستند؛ بنابراین تسلط بر فرآیندهای آن‌ها، برای هر واردکننده ضروری است. اگر قصد دارید واردات خود را با کمترین هزینه، کمترین توقف و بیشترین دقت انجام دهید، از همین حالا روی نظم اسناد، انتخاب درست گمرک، استفاده از سامانه‌های هوشمند گمرکی و مشاوره با کارشناسان با تجربه تمرکز کنید. برای اطلاعات بیشتر در خصوص خدمات ترخیص کالا با ما در تماس باشید.
دیدگاهتان را بنویسید