واردات چیست؟ آنچه باید قبل از ورود به حوزه واردات بدانید
در پاسخ به این سوال که واردات چیست، کار چندان پیچیده‌ای در پیش نداریم. وقتی یک کالا یا خدمتی از کشوری خارجی تهیه شده و برای استفاده به داخل یک کشور آورده می‌شود، اصطلاحا به این فرآیند واردات گفته می‌شود. اما کسانی که در زمینه تجارت بین‌المللی فعالیت می‌کنند، به خوبی می‌دانند که اجرای واردات در عمل خیلی پیچیده‌تر از تعریف آن روی کاغذ است. طبیعی است که هر کشوری بخشی از نیازهای خود در حوزه‌های گوناگون را از مسیر واردات تامین کند. ایران هم به عنوان یک کشور در حال توسعه از این قضیه مستثنی نیست. اگر قصد دارید به عنوان یک واردکننده در کشور فعالیت کنید، دعوت می‌کنیم تا پایان این مطلب با تجارت طلایی همراه باشید. نکات مهمی را در ادامه مورد بحث و بررسی قرار خواهیم داد.
واردات چیست؟
واردات یا همان Import به کالاهایی اطلاق می شود که در یک کشور ساخته شود و از طریق مبادلات تجاری به کشور دیگری وارد شود. کالاها یا خدمات زیادی وجود دارند که در کشورها تولید شده و برای استفاده در کشورهای دیگر فرستاده می‌شود. در این حالت به کشورهای مبدا و مقصد به ترتیب صادرکننده و واردکننده گفته می‌شود. اصطلاح دیگری تحت عنوان تراز تجاری نیز وجود دارد. اختلاف بین میزان صادرات و واردات یک کشور در طول یک سال را تراز تجاری می‌گویند. وقتی میزان واردات بر صادرات پیشی بگیرد، تراز تجاری منفی می‌شود.
سوال مهمی که باید در اینجا پاسخ دهیم آن است چه عواملی باعث می‌شوند یک کشور روی به واردات بیاورد؟ با توجه به هزینه‌های جانبی واردات مانند حمل‌ونقل، بیمه کالا، عوارض و تعرفه گمرکی طبیعی است که یک کالا پس از واردات افزایش قیمت قابل توجهی را تجربه می‌کند. بنابراین کشورها تنها زمانی هزینه‌های ناشی از واردات را می‌پذیرند که یک یا چند شرط زیر در خصوص کالاهای وارداتی صادق باشد:
- کالای مدنظر در کشور تولید نشود یا در صورت تولید پاسخ‌گوی نیاز داخلی نباشد.
- کیفیت کالای تولیدی در کشور نسبت به نمونه‌های خارجی به مراتب کمتر باشد.
- هزینه کالاهای مشابه خارجی در مقایسه با نمونه‌های داخلی کمتر باشد.
مراحل واردات کالا به ایران
تا اینجا بررسی کردیم که واردات چیست و چه شرایطی دارد. وقتی یک کالای مشخص را برای واردات به کشور انتخاب می‌کنید، باید فرآیند قانونی لازم را برای ورود آن به کشور پشت سر بگذارید. در گام اول باید شرایط مربوط به واردات را مد نظر قرار دهید. به عنوان مثال شما تنها زمانی می‌توانید به عنوان وارد کننده قانونی در کشور فعالیت کنید که کارت بازرگانی در اختیار داشته باشید. مرجع صادرکننده این کارت، اتاق بازرگانی است که زیر نظر وزارت صمت فعالیت می‌کند. در ادامه باید مراحل زیر را برای واردات کالا پشت سر بگذارید:
- ابتدا بررسی کنید که کالای مورد نیاز شما در کدام کشورها تولید می‌شود.
- با بررسی کیفیت، قیمت، قوانین تجارت و شرایط حمل و نقل کالا، کشور مناسب برای واردات را انتخاب کنید.
- تامین‌کننده‌های تجاری فعال در کشور مد نظر را پیدا کنید.
- با هر یک از تامین کننده‌ها وارد مذاکره شوید تا بهترین گزینه ممکن را انتخاب کنید.
- با تامین کننده مد نظر وارد مذاکره شوید تا به توافق کامل درباره خرید کالا دست یابید.
- قرارداد رسمی خرید کالا تنظیم کنید و پروفرما دریافت کنید.
- با ثبت سفارش کالا به صورت آنلاین، مجوز واردات را دریافت کنید.
- روش حمل‌ونقل کالا به کشور را انتخاب و با یک شرکت بیمه در این زمینه قرارداد ببندید.
- با انجام فرآیند قانونی ترخیص کالا در گمرک، محصولات را در کشور تحویل بگیرید.
با پشت سرگذاشتن مراحل فوق می‌توانید واردات یک کالا را به صورت قانونی در کشور انجام دهید. هر یک از مراحل فوق چالش‌های خاص خود را به همراه دارند که باید مد نظر قرار دهید. کمک گرفتن از شرکت‌های تجاری بین‌المللی صاحب تجربه در زمینه واردات منجر به پیمودن آسان‌تر فرآیندهای واردات می‌شود.
چگونه کالای وارداتی مناسب انتخاب کنیم؟
مهم‌ترین اصل در سودآوری واردات، انتخاب کالای مناسب است. حتی اگر تمام فرآیند واردات را به سرعت پشت سر بگذارید و کالای درستی را برای ورود به کشور انتخاب نکرده باشید، شانسی برای کسب سود نخواهید داشت. برای موفقیت در انتخاب کالای مناسب برای واردات باید چند نکته اساسی را در نظر بگیرید که عبارت‌اند از:
1. شناخت بازار وارداتی
در گام نخست باید درباره نیازهای وارداتی کشور تحقیق کنید. پیشنهاد می‌کنیم با بررسی آمارهای رسمی، 5 دسته کالاهای وارداتی اصلی به ایران را شناسایی کنید. سپس کالای مد نظر برای واردات را از بین محصولات این 5 دسته انتخاب کنید. البته اگر می‌توانید نیازهای آینده بازار را شناسایی کنید، می‌توانید دست به واردات پیش‌دستانه کالاها متناسب بکنید که در آن صورت شانس کسب سود بالایی برای شما وجود دارد. البته ریسک این قبیل تصمیم‌گیری‌ها نیز خیلی زیاد است.
2. بررسی قراردادهای تجاری و تعرفه‌های گمرکی
قراردادهای تجاری که در سطح دولت‌ها بین کشورهای مختلف امضا می‌شوند، در تصمیم‌گیری برای انتخاب مبدا واردات بسیار موثر هستند. گاهی اوقات به موجب قراردادهای تجاری، تعرفه‌های گمرکی بین کشورها در کالاهای خاصی کاهش پیدا می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود که هزینه‌های سربار واردات کمتر شوند و در نتیجه می‌توانید کالا را با حاشیه سود بیشتر و قیمت مناسب‌تر در اختیار بازار مصرف قرار دهید.
3. تحقیق درباره بازار محلی
شما به عنوان واردکننده باید بدانید که کالای مشخصی را برای کدام گروه سنی به کشور وارد می‌کنید. به این ترتیب باید روی نیازهای گروه سنی مد نظر تحقیق و بررسی ویژه‌ای داشته باشید. یکی از سختی‌های کار این است که نیازهای جامعه هدف در گذر زمان مدام تغییر می‌کنند. بنابراین لازم است که شما هم فرآیند تحقیقات محلی را به صورت دائمی در دستور کار خود قرار دهید. اگر بتوانید کالایی که نیاز ضروری و واقعی جامعه هدف است را وارد کنید، می‌توانید به کسب حاشیه سود بالا نیز امیدوار باشید.
4. همکاری بلند مدت با تامین‌کنندگان
وقتی وارد بازار یک کشور خارجی برای خرید کالای خاصی می‌شوید، پیشنهاد می‌کنیم که به دنبال شرکای مطمئن باشید. شرکایی که بتوانید روی همکاری بلند مدت با آن‌ها حساب کنید. طبیعی است که یک رابطه تجاری بلند مدت مبتنی بر منافع دو طرف، قطعا هزینه‌های واردات را برای شما کاهش می‌دهد. به این ترتیب می‌توانید مسیرهای مطمئن و پایداری را برای واردات ایجاد کنید که نقش بسزایی در موفقیت شما دارند.
چگونه کالای وارداتی را قیمت‌گذاری کنیم؟
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در زمینه واردات کالا باید مد نظر قرار دهید، برآورد قیمت کالای وارداتی است. بر این اساس باید تمام هزینه‌های مربوط به واردات را مد نظر قرار دهید که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هزینه خرید کالا
- نرخ تبدیل ارز خارجی به ریال
- هزینه حمل و نقل (فوب)
- هزینه بیمه
- تعرفه گمرکی کالا
- عوارض و حقوق ورودی کالا
- 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده
- هزینه ثبت سفارش و دریافت مجوز‌های لازم
موارد فوق از جمله اساسی‌ترین عوامل موثر در تعیین قیمت کالای وارداتی هستند. البته داستان به همین جا ختم نمی‌شود و ممکن است موارد دیگری نیز در این زمینه نقش داشته باشند. اصطلاحی تحت عنوان سیف (CIF) وجود دارد که ناظر بر مجموع قیمت خرید کالا، هزینه حمل و نقل و بیمه است. به عبارت دیگر قیمت سیف، قیمت یک کالا تا پشت گمرک کشور را نشان می‌دهد. روی‌هم‌رفته بعد از محاسبه مجموعه هزینه‌های واردات، باید با توجه به کشش بازار، درصد مشخصی سود نیز به عدد حاصل بیفزایید و در نتیجه قیمت نهایی کالا را برآورد کنید.
اصلی‌ترین کالاهای وارداتی در ایران
با نگاهی به آمار گمرک مشخص می‌شود که در یک دهه آمار واردات سالانه در ایران چیزی بین 45 تا 55 میلیارد دلار بوده است. تجربه نشان می‌دهد که بر خلاف سبد صادراتی ایران که بیشتر مواد اولیه و محصولات خام هستند، در زمینه واردات بیشتر به سراغ کالاهای نهایی و مصرفی می‌رویم. البته در زمینه مواد غذایی و خوراک دام معمولا به سراغ واردات مواد اولیه مانند کنجاله سویا، گندم، جو و ذرت می‌رویم. سایر کالاهایی که بیشترین سهم را در سبد واردات ایران به خود اختصاص می‌دهند، عبارت‌اند از:
- ماشین آلات، لوازم خانگی و تجهیزات برقی
- محصولات نباتی
- محصولات شیمیایی
- روغن‌های گیاهی و حیوانی
- فلزات پایه
- مواد غذایی، نوشابه و تنباکو
- پلاستیک و لاستیک
- وسایل نقلیه و لوازم یدکی
- پوشاک
- تجهیزات ابزار دقیق
- خمیر چوب و کاغذ
- محصولات معدنی
همان طور که می‌دانید مشکلات زیادی به دلیل تحریم‌ها بر سر راه واردات به ایران وجود دارد. این موضوع باعث شده تا کشور حدود 30 شریک تجاری اصلی داشته باشد. در این بین چین با فاصله زیاد در صدر صادرات کالا به ایران قرار دارد. پس از چین می‌توان به کشورهایی مانند ترکیه، امارات، هند و روسیه به عنوان شرکای تجاری مهم ایران اشاره کرد. هنگام انتخاب کشور برای واردات کالا باید حتما شرایط و پیچیدگی‌های مربوط به جابجایی پول را نیز برای پرداخت هزینه‌ها مد نظر بگیرید.
کلام پایانی
در این مطلب بررسی کردیم که واردات چیست و چه نکات مهمی در این زمینه وجود دارند. اگر قصد دارید به عنوان یک واردکننده فعالیت کنید، باید توجه داشته باشید که مسیر سخت و دشواری پیش رو دارید. شما به عنوان یک وارد کننده نه‌تنها باید با اصول تجارت آشنا باشید، بلکه سطح روابط عمومی شما نیز باید بالا باشد. در کل باید اشاره کنیم که واردات حوزه کاری نیست که بتوان به تنهایی از عهده آن برآمد. شما به عنوان واردکننده نیاز به آموزش های اولیه دارید که در این رابطه می توانید مقاله اموزش واردات تجارت طلایی را بخوانید. همچنین برای فعالیت حرفه ای در دوره های آموزش واردات تجارت طلایی شرکت کنید.